Sau khi sáp nhập các tỉnh, thành phố, 6 thành phố trực thuộc Trung ương hiện tại có sự thay đổi thứ hạng về quy mô diện tích dân số, tổ chức cấp xã.

Nghị quyết 60-NQ/TW năm 2025 ban hành nêu danh sách 6 thành phố trực thuộc Trung ương sau khi sáp nhập tỉnh thành.

Trong đó, 2 thành phố trực thuộc Trung ương được giữ nguyên sau sáp nhập tỉnh thành là TP Hà Nội và TP Huế.

4 thành phố có sự thay đổi khi được mở rộng, hợp nhất với các tỉnh lân cận là: TP Hải Phòng (hợp nhất tỉnh Hải Dương), TP Đà Nẵng (hợp nhất với tỉnh Quảng Nam), TPHCM (hợp nhất tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, tỉnh Bình Dương), TP Cần Thơ (hợp nhất với tỉnh Sóc Trăng và tỉnh Hậu Giang).

Như vậy sau sáp nhập, Đà Nẵng là thành phố trực thuộc Trung ương có diện tích lớn nhất, chạm mốc 11.859,6km2, tiếp đến là TPHCM và Cần Thơ.

Hải Phòng trở thành thành phố trực thuộc Trung ương có diện tích nhỏ nhất, đạt 3.194,7km2.

Về dân số, TPHCM tiếp tục là thành phố sở hữu số dân đông nhất cả nước, với 13,6 triệu người, đứng thứ hai là TP Hà Nội với 8,6 triệu dân. Huế là thành phố có dân số thấp nhất trong nhóm, chỉ 1,2 triệu người.

Ngoài những thay đổi “cứng”, diện mạo các thành phố tới đây cũng sẽ có nhiều khác biệt, theo đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã. Điểm thống nhất là sau sáp nhập, số xã, phường, đặc khu của các thành phố trực thuộc Trung ương đều dự kiến giảm 60-70%, tương đương với tỷ lệ chung của cả nước.

Đến thời điểm này, Hà Nội dự kiến có 126 xã, phường sau khi sắp xếp, TPHCM mới sẽ có 168 xã phường (102 của TPHCM, 36 của Bình Dương, 30 của Bà Rịa – Vũng Tàu), Đà Nẵng có 107 xã, phường (19 của Đà Nẵng, 88 của Quảng Nam), Huế có 40 xã, phường, Cần Thơ có 114 xã, phường (32 của Cần Thơ, 29 của Hậu Giang, 43 của Sóc Trăng), Hải Phòng cũng có 114 xã, phường (50 của Hải Phòng, 64 của Hải Dương).

Quy trình sáp nhập xã, phường 

Nghị quyết 76 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng quy định cụ thể về trình tự thủ tục xây dựng đề án sáp nhập tỉnh. Theo đó, căn cứ định hướng sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, Chính phủ phân công UBND của một trong các đơn vị hành chính cấp tỉnh cùng thực hiện sắp xếp chủ trì, phối hợp với UBND của đơn vị hành chính cấp tỉnh còn lại xây dựng đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Hồ sơ đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh gồm: Tờ trình về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh; Đề án về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh theo mẫu quy định tại Phụ lục 1 ban hành kèm theo Nghị quyết 76/2025/UBTVQH15.

Báo cáo tổng hợp ý kiến nhân dân, ý kiến của HĐND các cấp và các cơ quan, tổ chức có liên quan; 2 tờ bản đồ, gồm 1 tờ bản đồ về hiện trạng địa giới các đơn vị hành chính cấp tỉnh thực hiện sắp xếp và 1 tờ bản đồ về phương án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh; Các tài liệu khác có liên quan (nếu có) cũng nằm trong hồ sơ của đề án.

Tiếp đó, UBND cấp tỉnh (cơ quan chủ trì và cơ quan phối hợp) tổ chức lấy ý kiến Nhân dân về chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh; quyết định nội dung, hình thức lấy ý kiến theo hướng dẫn của Chính phủ.

Sau khi có kết quả lấy ý kiến nhân dân, UBND tỉnh (cơ quan chủ trì và cơ quan phối hợp) hoàn thiện đề án, gửi HĐND các cấp có liên quan để xem xét, biểu quyết về chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh.

UBDN tỉnh tổng hợp báo cáo chung trên cơ sở báo cáo kết quả của UBND tỉnh cùng sắp xếp gửi Bộ Nội vụ để thẩm định.

Sau đó, Bộ Nội vụ tổ chức thẩm định nội dung đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh do địa phương chuẩn bị, tổng hợp, xây dựng đề án của Chính phủ về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, báo cáo Chính phủ trình Quốc hội.

Hồ sơ đề án của Chính phủ về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh kèm theo dự thảo nghị quyết của Quốc hội phải được gửi đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội trước 30/5.

Hồ sơ đề án phải được Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội thẩm tra, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi trình Quốc hội xem xét, quyết định theo thẩm quyền.

Cuối cùng, hồ sơ đề án phải được trình Quốc hội xem xét, thông qua trước ngày 30/6 để bảo đảm có hiệu lực thi hành từ 1/7 tới đây.