Từ ngày 1/7, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024 có hiệu lực, người trên 70 tuổi không có lương hưu sẽ được nhận trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng và được hỗ trợ mai táng khi qua đời.

Người từ 75 tuổi không có lương hưu được hưởng trợ cấp gì từ 1/7?

Theo khoản 1 Điều 21 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định, từ ngày 1/7/2025, những người từ đủ 75 tuổi không có lương hưu sẽ được nhận trợ cấp hưu trí nếu có đơn đề nghị hưởng trợ cấp.

Cụ thể: Điều 21. Đối tượng và điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội

1. Công dân Việt Nam được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội khi có đủ các điều kiện sau đây:

a) Từ đủ 75 tuổi trở lên;

b) Không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng, trừ trường hợp khác theo quy định của Chính phủ;

c) Có văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng do Chính phủ quy định phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế – xã hội và khả năng của ngân sách nhà nước từng thời kỳ.

Định kỳ 3 năm, Chính phủ sẽ rà soát, xem xét việc điều chỉnh mức trợ cấp hưu trí xã hội. Tùy theo điều kiện kinh tế – xã hội và khả năng cân đối ngân sách, huy động các nguồn lực xã hội, UBND tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định hỗ trợ thêm cho người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh giảm dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội trên cơ sở đề nghị của Chính phủ phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế – xã hội và khả năng của ngân sách nhà nước từng thời kỳ (theo khoản 3 Điều 21 Luật Bảo hiểm xã hội 2024).

Ngoài ra, công dân Việt Nam từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo; không hưởng lương hưu hoặc trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng mà có đơn đề nghị thì cũng được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội theo quy định tại khoản 2 Điều 21 Luật Bảo hiểm xã hội 2024.

Như vậy, 02 đối tượng đang không hưởng lương hưu/ trợ cấp BHXH hằng tháng nhưng có văn bản đề nghị sẽ được hưởng chế độ trợ cấp hưu trí theo quy định của Luật BHXH 2024, bao gồm:

– Công dân Việt Nam từ đủ 75 tuổi trở lên;

– Công dân Việt Nam từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo.

Ảnh minh họa

Mức hưởng trợ cấp hưu trí xã hội từ 1/7

Theo khoản 1 Điều 4 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định, trợ cấp hưu trí xã hội gồm 03 chế độ: Trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng; Hỗ trợ chi phí mai táng; Hưởng bảo hiểm y tế do ngân sách nhà nước đóng.

Tuy nhiên, cần phải xét 2 trường hợp đủ hoặc chưa đủ điều kiện để từ đó xác định mức hưởng. Cụ thể:

Trường hợp đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội

Theo Điều 22 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định:

– Mức hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng: Do Chính phủ quy định. Định kỳ 03 năm, Chính phủ thực hiện rà soát, xem xét việc điều chỉnh mức trợ cấp hưu trí xã hội.

– Tùy thuộc vào tình hình kinh tế – xã hội, khả năng cân đối ngân sách và việc huy động các nguồn lực xã hội, người nhận trợ cấp hưu trí xã hội có thể được bổ sung thêm mức hỗ trợ.

Tại dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHXH về trợ cấp hưu trí xã hội quy định, từ 1/7/2025, đối tượng được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng với mức tiền 500.000 đồng/tháng.

Lưu ý:

– Trường hợp đồng thời thuộc đối tượng hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng thì được hưởng chế độ trợ cấp cao hơn.

– Người đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng được ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm y tế (BHYT) theo quy định của pháp luật về BHYT.

– Khi chết thì người thân được nhận hỗ trợ chi phí mai táng với mức hỗ trợ chi phí mai táng tối thiểu bằng 20 lần mức chuẩn trợ giúp xã hội, tức là 10 triệu đồng.

Trường hợp chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu, chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội

Căn cứ Điều 23 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 quy định:

– Công dân Việt Nam đủ tuổi nghỉ hưu có thời gian đóng BHXH nhưng không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội theo quy định, nếu không hưởng BHXH một lần và không bảo lưu mà có yêu cầu thì được hưởng trợ cấp hằng tháng từ chính khoản đóng của mình.

– Thời gian hưởng, mức hưởng trợ cấp hằng tháng: Căn cứ vào thời gian đóng, căn cứ đóng BHXH của người lao động.

– Mức trợ cấp hằng tháng thấp nhất bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng.

Lưu ý:

– Trường hợp tổng số tiền tính theo thời gian đóng, căn cứ đóng BHXH của người lao động > số tiền tính mức trợ cấp hằng tháng bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội tại thời điểm giải quyết hưởng cho khoảng thời gian từ khi đủ tuổi nghỉ hưu đến khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội: Người lao động được tính hưởng trợ cấp hằng tháng với mức cao hơn.

– Trường hợp tổng số tiền tính theo thời gian đóng, căn cứ đóng BHXH không đủ để người lao động hưởng trợ cấp hằng tháng cho đến khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, nếu người lao động có nguyện vọng thì được đóng một lần cho phần còn thiếu để hưởng cho đến khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Trong đó, mức trợ cấp hằng tháng nêu trên được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng chỉ số giá tiêu dùng phù hợp khả năng ngân sách và quỹ BHXH; sẽ được Chính phủ quy định chi tiết.

– Người đang trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng: Được ngân sách nhà nước đóng BHYT.

– Trường hợp người đang hưởng trợ cấp hằng tháng chết: Thân nhân được hưởng trợ cấp một lần cho những tháng chưa nhận và được hưởng một lần trợ cấp mai táng.

Trong đó, điều kiện để nhận trợ cấp mai táng gồm: Người đóng BHXH bắt buộc từ đủ 12 tháng trở lên. Người đóng BHXH tự nguyện từ đủ 60 tháng trở lên. (Căn cứ pháp lý: Điều 22, 23 Luật Bảo hiểm xã hội 2024).

Bộ Nội vụ dự báo, khi Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực, thi hành từ ngày 1/7/2025, dự kiến có thêm khoảng 1,2 triệu người cao tuổi không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng.