Thanh tra NHNN kết luận Công ty SJC vi phạm quy định kinh doanh vàng, phòng chống rửa tiền, bị phạt 2,14 tỉ đồng, yêu cầu khắc phục sai phạm về vàng.

Loạt vi phạm của SJC trong kinh doanh vàng. Ảnh: Hải Nguyễn.
Ngày 30.5.2025, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố Thông báo Kết luận thanh tra số 003/TB-TTNH4 về việc chấp hành chính sách, pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng tại Công ty TNHH MTV Vàng bạc đá quý Sài Gòn – SJC (Công ty SJC).

Những vi phạm trong kinh doanh vàng và phòng, chống rửa tiền

Theo kết luận, Công ty SJC đã có một số mặt đạt được như ban hành các quy định trong hoạt động kinh doanh vàng, kinh doanh mua, bán vàng miếng theo giấy phép do NHNN cấp, thực hiện chế độ thông tin báo cáo số liệu mua, bán vàng miếng; thực hiện niêm yết giá mua bán vàng theo quy định; có chuyên biệt tích cực trong việc thực hiện các quy định về phòng, chống rửa tiền; thực hiện lập chứng từ, hóa đơn và kê khai thuế có ban theo quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, Công ty SJC cũng bị phát hiện nhiều vi phạm và thiếu sót. Về chấp hành chính sách pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng, Công ty SJC vi phạm về chế độ báo cáo có hoạt động mua, bán vàng miếng; có dấu hiệu dư thừa thông tin, gây nhầm lẫn về sản phẩm, hàng hóa do doanh nghiệp cung cấp nhằm thu hút khách hàng của doanh nghiệp khác, liên quan đến hành vi cạnh tranh không lành mạnh.

Đặc biệt, mặc dù chưa có cơ sở xác định mức tăng giá trong giai đoạn từ ngày 02.10.2023 đến ngày 15.4.2024 là bất hợp lý. Tuy nhiên, tại Công ty SJC, giá mua, giá bán vàng do Tổng giám đốc Công ty SJC quyết định và chỉ đạo trực tiếp về giá mua, giá bán vàng khi không có quy định, quy trình nội bộ về các chỉ tiêu, căn cứ cụ thể trong cơ chế xác định giá mua, giá bán vàng, không phân tách trách nhiệm của các bộ phận có liên quan trong quá trình tham mưu xác định giá.

Như vậy, việc quyết định giá mua, giá bán vàng do 01 cá nhân là Tổng giám đốc quyết định khi không có các chỉ tiêu, căn cứ cụ thể dẫn đến rủi ro trong việc xác định giá ảnh hưởng đến hoạt động của Công ty SJC cũng như thị trường vàng do Công ty SJC chiếm thị phần tương đối lớn.

Về phòng, chống rửa tiền, Công ty SJC vi phạm một số quy định pháp luật như ban hành quy định nội bộ không đầy đủ; không có hệ thống quản lý rủi ro để xác định khách hàng/nước ngoài là cá nhân có ảnh hưởng chính trị; không báo cáo các giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo; không thực hiện kiểm soát nội bộ, đào tạo, bồi dưỡng về phòng, chống rửa tiền; không đánh giá, cập nhật kết quả đánh giá rủi ro rửa tiền; chưa quy định cụ thể các yếu tố xác định thông tin khách hàng và phân cấp trách nhiệm nhận biết khách hàng.

Ngoài ra, về chế độ kế toán, lập và sử dụng hóa đơn, chứng từ, kê khai và thực hiện nghĩa vụ thuế, Công ty SJC vi phạm về lập hoặc thay thế và phát hành một số hóa đơn bán hàng nhưng không có mã của Cơ quan thuế; hạch toán khoản dư phòng giảm giá hàng tồn kho vào giá vốn hàng bán dẫn đến thiếu thuế thu nhập phải nộp doanh nghiệp, làm giảm thuế thu nhập phải nộp của Công ty; không ghi đầy đủ thông tin hoặc thông tin có chưa chính xác về số CMTND/CCCD của một số khách hàng trên Bảng kê 01/TNDN.

Xử phạt và yêu cầu khắc phục vi phạm

NHNN đã chuyển thông tin vụ việc vi phạm về chế độ hóa đơn, chứng từ kế toán, thuế có đầu hiệu vi phạm pháp luật hình sự sang Bộ Công an để xác minh, điều tra, xử lý. Chánh Thanh tra NHNN cũng ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty SJC với tổng số tiền phạt là 2,14 tỉ đồng vì các hành vi vi phạm.

NHNN yêu cầu Công ty SJC chấm dứt ngay các hành vi vi phạm, nghiêm túc chấp hành các quy định pháp luật về kinh doanh vàng, phòng, chống rửa tiền, chế độ kế toán, thuế; đồng thời ban hành quy định xác định giá mua, bán vàng hàng ngày đảm bảo phù hợp với thực tế và quy định pháp luật.