Xu hướng này là một minh chứng rõ nét cho sự trưởng thành của khối kinh tế tư nhân, cho thấy họ không chỉ đủ sức phòng thủ mà còn sẵn sàng “tấn công” trên sân chơi toàn cầu.

Trong suốt một thời gian dài, thị trường Mua bán và Sáp nhập (M&A) tại Việt Nam vốn quen thuộc với kịch bản các ông lớn ngoại quốc thâu tóm những thương hiệu nội địa tiềm năng.

Những cái tên như Unicharm (Nhật Bản) mua lại Diana, ThaiBev sở hữu Sabeco, hay Mondelēz International tiếp quản Kinh Đô đã từng dấy lên mối lo ngại về việc doanh nghiệp Việt Nam dần trở thành “con mồi” trên chính sân nhà.

Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, một dòng chảy ngược đang định hình lại cục diện. Các doanh nghiệp Việt Nam, với tiềm lực và tầm nhìn mới, đã chủ động vươn ra thế giới, thực hiện các thương vụ mua lại thương hiệu quốc tế để mở rộng hệ sinh thái và gia tăng sức ảnh hưởng.

Xu hướng này là một minh chứng rõ nét cho sự trưởng thành của khối kinh tế tư nhân, cho thấy họ không chỉ đủ sức phòng thủ mà còn sẵn sàng “tấn công” trên sân chơi toàn cầu.

Tập đoàn Việt Thái Quốc Tế (VTI Group) – công ty do David Thái sáng lập đã thông báo Paris Baguette đã trở thành thành viên mới của công ty. Thương hiệu Paris Baguette vốn thuộc sở hữu của SPC Group, một trong những tập đoàn thực phẩm và bánh kẹo hàng đầu Hàn Quốc. Việc có thêm thương hiệu Paris Baguette giúp hệ sinh thái của VTI Group trở nên hoàn thiện hơn, bao phủ nhiều phân khúc trên thị trường.

Trước đó, thị trường M&A đã chứng kiến nhiều thương vụ ấn tượng bởi các doanh nghiệp Việt Nam.

Công ty mẹ của Dalat Hasfarm đã chi hơn 4.500 tỷ đồng để sở hữu 100% Tập đoàn Lynch (Australia), một bước đi chiến lược giúp hoa Việt Nam có mặt trong chuỗi bán lẻ cao cấp toàn cầu.

Trong lĩnh vực công nghệ, FPT Software liên tục “săn” các công ty tại Nhật Bản, Mỹ và châu Âu để nhanh chóng sở hữu công nghệ lõi và nguồn nhân lực chất lượng cao.

Như năm 2023, FPT mua 80% cổ phần của công ty tư vấn công nghệ của Pháp AOSIS, biến AOSIS thành cánh tay nối dài giúp FPT tăng cường năng lực cung cấp giải pháp và đồng hành trong hành trình chuyển đổi số cho các khách hàng tại châu Âu và trên toàn cầu.

Trước khi nắm quyền kiểm soát tại AOSIS, FPT cũng đã trở thành nhà đầu tư lớn của Landing AI – công ty phần mềm thị giác máy tính và AI của Mỹ (tháng 10-2023) và mua Cardinal Peak, công ty dịch vụ kỹ thuật công nghệ tại thị trường Bắc Mỹ (tháng 12-2023). Hay gần đây nhất là mua lại 10% công ty Daythree Digital Berhad (Daythree), nhà cung cấp dịch vụ vận hành quy trình kinh doanh và quản lý hệ thống hàng đầu tại Malaysia.

Không kém cạnh, Masan Group cũng vươn ra mạnh mẽ qua việc mua lại mảng kinh doanh vonfram của H.C. Starck (Đức), giúp tập đoàn có mặt tại châu Âu, Bắc Mỹ và Trung Quốc.

Vinamilk mua toàn bộ cổ phần Công ty Driftwood (Mỹ), mở ra cánh cửa xuất khẩu sữa thành phẩm vào Mỹ nhiều hơn.

Ngay cả Trung Nguyên Legend, dù chưa hoàn tất thương vụ nào, cũng đã nhiều lần công bố tham vọng mua lại các thương hiệu cà phê ở Mỹ và châu Âu.

Sức mạnh của doanh nghiệp Việt không chỉ thể hiện ở các thương vụ quốc tế mà còn qua việc chủ động tiếp quản các mảng kinh doanh quan trọng của những tập đoàn nước ngoài ngay tại sân nhà.

Điển hình là việc Saigon Co.op mua lại chuỗi 18 siêu thị Auchan (Pháp) tại Việt Nam (2019).

VinFast tiếp quản nhà máy và hệ thống đại lý của General Motors (Mỹ) (2018)

THACO mua lại chuỗi siêu thị E-Mart (Hàn Quốc) và đang đẩy mạnh mở rộng (2021)

Bamboo Capital (BCG) mua lại Công ty Bảo hiểm AAA từ IAG (Australia) (2021).

TH Milk mua lại Nhà máy đường Tate & Lyle (Anh) tại Nghệ An.

Công ty CP Dệt may Thành Công chi ra hàng trăm tỷ đồng để mua lại nhà máy dệt nhuộm SY Vina (Đồng Nai).

Một trường hợp khác, Công ty CP Xây dựng Coteccons đã mua lại 100% vốn góp của 2 công ty có vốn đầu tư nước ngoài là Công ty TNHH Sinh Nam Metal Việt Nam, Công ty TNHH Cơ và Điện UG Việt Nam (UG M&E).

Sự trỗi dậy của xu hướng M&A ngược được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố cộng hưởng.

Trước hết, tiềm lực tài chính của doanh nghiệp Việt đã vững mạnh hơn sau nhiều năm tích lũy, niêm yết và đa dạng hóa kênh huy động vốn.

Cùng với đó, áp lực cạnh tranh từ thị trường nội địa ngày càng gay gắt, khiến việc vươn ra các thị trường mới trở thành một bước đi tất yếu để duy trì đà tăng trưởng.

Trên hết, thế hệ doanh nhân mới mang trong mình khát vọng toàn cầu hóa, không chỉ muốn xuất khẩu sản phẩm mà còn muốn sở hữu thương hiệu và công nghệ nước ngoài để đi nhanh hơn, xa hơn.

Tuy nhiên, hành trình chinh phục thị trường quốc tế không hề dễ dàng. Giai đoạn hậu M&A luôn là một bài toán phức tạp, đòi hỏi kinh nghiệm và năng lực quản trị vượt trội.