Việc ông Trần Kim Quyên – Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công thương miền Trung – bị bắt tạm giam để điều khiển về hành vi “vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng” là một cú sốc lớn không chỉ đối với tập thể nhà trường mà còn đối với toàn bộ ngành giáo dục nghề nghiệp nói chung.

1747275631361.png

Một hiệu trưởng – người được xem là đại diện cao nhất về đạo đức và quản lý tại một cơ sở đào tạo – trở lại thành trung tâm của một nhiệm vụ sai phạm tài chính có hệ thống, kéo dài nhiều năm và có dấu hiệu tổ chức.

Theo kết quả điều tra bước đầu, ông Quyên đã chỉ đạo kế toán trưởng và bỏ ngoài sổ sách gần 5,5 tỷ đồng trong suốt 6 năm (từ 2018 đến 2024), trong đó hơn 2,4 tỷ đồng đã được sử dụng trái quy định. Điều này không chỉ phản ánh sự hỗ trợ của pháp luật vi phạm pháp luật mà vẫn tìm thấy một lỗi nghiêm trọng trong công ty giám sát tài chính nội bộ tại một cơ sở giáo dục công lập.

Câu hỏi đặt ra là: điều gì đã khiến một người giữ tinh thần trách nhiệm trong một trường thuộc Bộ Công Thương có thể dễ dàng thao túng tài chính như vậy mà không được phát hiện trong suốt một thời gian dài? Phải giảm thanh tác vụ, kiểm tra cấp trên mang tính biểu thức chỉ? Hay có sự tiếp theo tay, làm cô gái từ những cá nhân, bộ phận có trách nhiệm giám sát?

Điều đáng lo ngại hơn là công việc này không đơn thuần là hành vi cá nhân mà đã kéo theo cả hệ thống kế toán, thủ thuật – những người nắm giữ công cụ quản lý tài chính quan trọng nhất của nhà trường. Sự phối hợp nhịp nhàng, ăn khớp giữa các cá nhân liên quan được thấy ở đây là một hình thức “rút công công” có chức năng, có mục tiêu chủ yếu và được giấu kín vi.

Từ góc hỗ trợ xã hội, mỗi đồng tiền bị thất bại là một phần của ngân sách nhà nước, là kết quả đóng góp của người dân, từ học phí, từ các tài khoản hỗ trợ đào tạo. Khi những tài khoản này được sử dụng sai mục tiêu, niềm tin của người dân vào hệ thống công quyền và giáo dục công lập bị bào mòn nguy hiểm. Làm sao chúng ta có thể dạy sinh viên về sự chính xác, trung thực và trách nhiệm nếu người đứng đầu lại vi phạm những tiêu chuẩn mức tối thiểu?

Công việc của ông Trần Kim Quyên không chỉ là bài học giá trị về quản lý tài chính công mà còn là chuông cảnh báo về việc chọn đơn vị, phụ trách và giám đốc trong hệ thống giáo dục công lập. Nó đặt ra yêu cầu cấp thiết về săn chắc kiểm tra, thanh tra định kỳ và đột xuất tại các cơ sở giáo dục, đặc biệt là những nơi có hoạt động thu – chi dịch vụ và sự nghiệp lớn.