20 năm trời, bà Tám sống yên lặng trong ngôi nhà nhỏ nằm cuối làng ven sông. Ngày ông Thái – chồng bà – nhập ngũ, bà mới 33, còn ông đi biền đặc sau một lần ra Bắc nhận nhiệm vụ đặc biệt. Từ đó, ông mất liên lạc. Không có một dòng thư nào. No information. Mọi người bảo ông đã “hy sinh”, nhưng bà không tin. No message. No one. Không có gì cả.

Nhưng bà vẫn lập bá;/t hư//hộp cú;;ng g;;iỗ cho ông đều đặn vì sợ nhỡ có thể thì ông thích có ai h//ương khó;i.
Giỗ năm đầu – người ta còn đông.
Giỗ năm thứ ba – hàng xóm bắt đầu bảo thôi đi, sống cho hiện tại.
Giỗ năm thứ mười – con gái duy nhất bảo: “Mẹ ơi, bố chắc đã mất rồi, mẹ đừng đau khổ nữa”.
Giỗ năm thứ hai ngũ – chỉ còn bà, mâm cơm đơn sơ, nén nhang và một tấm ảnh già hoa sương.

Nhưng bà chưa từng bỏ qua một năm nào. Không ai hiểu vì sao bà lại hiển thị thế này. Chỉ bà biết: “Tôi chưa bao giờ mơ thấy ông, không một lần. Người chết mà không về báo mộng… chắc là còn sống.”


Đến  năm thứ 21 , hôm nay trời bất ngờ trở về lạnh, gió lùa qua khe cửa. Con gái tặng cháu ngoại 4 tuổi về liễu cho “ông”. Bà tăng cơm, bày lễ, hoa hương. Đang lúi húi thì con bé gái tít tròn mắt, chỉ tay về phía ngoài cổng, nơi gió là cô gái thần côn tre:

Bà ơi, ông đang đứng ngoài cổng!

Cả người ở nhà. Mẹ nó Yên đi, tưởng con nói đùa. Nhưng thằng bé đang trống rỗng:

“Ông giống thần hình trên bàn thờ… nhưng tóc dài, già hơn một chút.”

Bà Tám chạy tay đánh rơi cái gậy đang gắp đồ cúng. Bà bước ra, có thể có luồng điện kéo dài tới. Và đúng như lời trẻ con nói —  một người đàn ông gầy gò, nhẹ tóc bạc phơ, mặc Chiếc áo lính chàn cũ, đang đứng nép bên cánh cổng , không bước vào.

“Tám…”

Chỉ một tiếng đó,  bà quằn xuống .


Ông Thái  không chết , mà từng bị bắt giữ khi thực hiện nhiệm vụ ở biên giới. Sau đó, ông  bị giam trong một trại bí mật , rồi  chuyển qua nhiều vùng sâu xa  – không có cách nào liên lạc về nhà. Chậm chí, khi được thảnh thơi, ông sống trong một viện dưỡng lão dành cho cựu binh không giấy tờ, mất trí nhớ tạm thời suốt nhiều năm.

Một ngày, ký ức cuồn quay lại khi tìm thấy một bức ảnh cũ trong phòng y tá – nơi vô tình góc góc nhà cũ. Ông lần mơ về làng, không ngựa tin vợ mình còn sống… và vẫn chờ đợi.


Từ ngày đó, nhà bà Tám  không còn trang trí hương vào ngày giỗ  nữa. Thay vào đó, cả làng đã tìm thấy  một bà cụ và một ông lão ngày đi tập thể dục cùng nhau . Tay bà vịn nhẹ nhàng vào tay ông, mắt ông mờ mờ nhưng vẫn sáng rực rỡ khi nhìn bà.

“Tôi không giỏi giữ chồng. Nhưng tôi giỏi giữ niềm tin.” – bà Tám cười hiền với phóng viên đến hỏi chuyện.