Ở một ngôi làng nhỏ, bà Cố, một cụ già ngoài 90 tuổi, sống lủi thủi trong căn nhà tranh cũ kỹ. Bà có sáu người con, nhưng tất cả đều lập nghiệp xa, quanh năm chỉ về thăm mẹ được vài lần, hỏi han qua loa rồi lại đi. Mọi việc trong nhà, từ nấu cơm, giặt giũ, đến sửa mái dột, bà đều nhờ hàng xóm giúp đỡ. Dân làng thương bà, nhưng cũng xót xa cho cảnh neo đơn của một người mẹ đông con.

Trong xóm, có Tùng, một thanh niên nghèo, sống cạnh nhà bà Cố. Dù bận rộn làm thuê, Tùng luôn dành thời gian chăm sóc bà. Mỗi ngày, cậu mang cơm sang, chọn món mềm cho bà dễ ăn. Trời mưa gió, Tùng chạy qua xem bà có lạnh hay ốm không, thậm chí chặt củi, sửa nhà giúp bà. Tùng làm những việc ấy tự nhiên, chỉ cười:
“Bà như bà nội cháu, giúp bà là cháu vui.”

Hàng xóm thường thấy bà Cố ra vườn, lúi húi vun đất, bón phân cho cây đào cổ thụ ở góc vườn. Ai cũng nghĩ bà già rồi, chăm cây cho khuây khỏa, chẳng ai để tâm. Cây đào năm nào cũng ra hoa rực rỡ, nhưng chẳng ai ngờ nó che giấu một bí mật lớn.

Một ngày, khi bà Cố yếu dần, biết mình sắp ra đi, bà nằm trên giường, hơi thở đứt quãng. Các con cháu vẫn chưa về đông đủ, chỉ vài người lác đác có mặt, mặt mày áy náy nhưng chẳng ai ở lại lâu. Bà Cố gọi Tùng sang, giọng yếu ớt:
“Tùng, con lấy chiếc xẻng ngoài sân, đào dưới gốc cây đào cho bà.”

Tùng ngạc nhiên, nhưng làm theo. Trước sự chứng kiến của vài người con và hàng xóm, cậu đào lên một chum sành lớn, bên trong đầy vàng lá, tiền cổ, và trang sức – tài sản trị giá hàng tỷ đồng mà bà Cố tích trữ cả đời. Cả nhà sững sờ, các con bà mắt sáng rực, nhưng bà Cố nhìn Tùng, mỉm cười:
“Tùng, bà cho con tất cả. Con lấy làm vốn, xây nhà, cưới vợ, sống thật hạnh phúc. Bà không có gì quý hơn để cảm ơn con đã chăm bà như con ruột.”

Các con bà Cố sững sờ, vài người gào lên phản đối, nhưng bà quát yếu ớt:
“Cả đời các con để mẹ đói rét, nhờ Tùng mẹ mới sống được đến hôm nay. Các con không xứng!”

Bà nhắm mắt ngay sau đó, ra đi thanh thản. Tùng khóc nức nở, quỳ bên giường bà, không phải vì chum vàng, mà vì mất đi người bà mà cậu yêu quý. Các con bà Cố cúi mặt, ngậm ngùi, vừa hối hận vừa tiếc nuối, nhưng không ai dám nói gì. Dân làng xì xào, trách những người con vô ơn, ca ngợi lòng tốt của Tùng.

Tùng dùng chum vàng xây một căn nhà khang trang, cưới vợ, và sống hạnh phúc. Cậu còn trích một phần tài sản sửa đường làng và giúp người nghèo, như cách trả ơn bà Cố. Câu chuyện về bà Cố và Tùng lan khắp vùng, như bài học rằng lòng hiếu thảo và tình người quý hơn mọi tài sản, còn sự vô ơn sẽ chỉ để lại hối tiếc muộn màng.