Một trong những rào cản lớn nhất để xe điện thực sự bứt phá tại thị trường Việt chính là hạ tầng trạm sạc công cộng.

Ở giai đoạn đầu của thị trường, VinFast gần như là hãng xe duy nhất tại Việt Nam nghiêm túc đầu tư mạng lưới sạc công cộng. Hệ thống V-GREEN của hãng hiện đã quy hoạch khoảng 150.000 cổng sạc trên toàn quốc, đa dạng công suất từ AC 11 kW, DC 30-60 kW đến sạc siêu nhanh 150-250 kW. Mục tiêu của VinFast là nâng con số này lên 500.000 cổng sạc trong 3 năm tới, với tổng vốn đầu tư khoảng 10.000 tỷ đồng.

Trong khi đó, phần lớn các thương hiệu nước ngoài như BYD, GAC Aion, Wuling hay MG ban đầu chọn cách tiết kiệm chi phí, chỉ lắp trụ sạc tại đại lý hoặc dựa vào hợp tác với các đơn vị tư nhân như Eboost, EV One, EverCharge, EVN, DatCharge, Rabbit EVC, VuPhong Energy, SolarEV, Autel hay PV Power. Mạng lưới của các đơn vị này tuy hữu ích nhưng quy mô khiêm tốn, khó so sánh với V-GREEN.

Chỉ trong vòng một năm qua, cục diện đã thay đổi đáng kể. Nhiều hãng xe bắt đầu coi hạ tầng sạc là yếu tố chiến lược thay vì “giao khoán” cho bên thứ ba.

TMT Motors, đơn vị phân phối Wuling công bố kế hoạch xây dựng 30.000 trạm sạc chuẩn CCS2 trên toàn quốc đến năm 2030. Omoda và Jaecoo (thuộc tập đoàn Chery) bắt tay với EVG và Charge+ để phát triển hệ thống sạc nhanh 30-360 kW, tích hợp ứng dụng quản lý trên điện thoại.

VinFast hiện là hãng xe điện đầu tư trạm sạc nghiêm túc và quy mô nhất tại Việt Nam. Ảnh minh họa

Geely, khi ra mắt mẫu EX5, cũng đồng thời triển khai 50 trạm sạc tại các thành phố lớn và trục giao thông trọng điểm, dự kiến hoàn thành ngay trong tháng 9 tới. Thaco Auto đẩy mạnh đầu tư trạm sạc nhanh DC, ưu tiên các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng và Cần Thơ. Charge+ thì đặt mục tiêu 5.000 điểm sạc tại Việt Nam vào năm 2030, đồng thời hợp tác với Porsche và BYD để phát triển mạng lưới sạc nhanh DC tại 17 tỉnh, thành trước năm 2027.

Việc nhiều hãng xe và nhà đầu tư hạ tầng cùng nhập cuộc đang giúp thị trường sạc công cộng Việt Nam dần thoát khỏi thế “con gà – quả trứng”, khi người dùng ngần ngại mua xe điện vì thiếu trạm sạc, còn doanh nghiệp lại chần chừ đầu tư vì lượng xe chưa đủ lớn.

Tuy vậy, hạ tầng mới chỉ ở giai đoạn đầu mở rộng. Các cam kết đầu tư dù ấn tượng vẫn cần thời gian để chứng minh mức độ nghiêm túc và tính khả thi. Bài học từ những dự án “nửa vời” trước đây cho thấy nếu thiếu đồng bộ, việc triển khai có thể chậm tiến độ, thậm chí bỏ dở.

Ngoài ra, câu hỏi về khả năng tương thích giữa các tiêu chuẩn sạc, mức độ mở của mạng lưới đối với nhiều thương hiệu, hay giá dịch vụ sạc cũng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm người dùng và sức hút của xe điện.