Hội đồng thẩm phán TAND tối cao xác định, cấp sơ thẩm và phúc thẩm chỉ phạt tiền 10 bị cáo là chủ doanh nghiệp trong vụ án buôn lậu gần 200 triệu lít xăng dầu là “sai lầm trong việc áp dụng pháp luật”.

Hội đồng thẩm phán TAND tối cao đã chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng Viện KSND tối cao, về việc không cho 10 bị cáo trong vụ buôn lậu gần 200 triệu lít xăng dầu ở Đồng Nai được áp dụng hình phạt tiền thay cho phạt tù.

Bị cáo Đào Ngọc Viễn cầm đầu đường dây buôn lậu gần 200 triệu lít xăng dầu ở Đồng Nai bị tuyên 15 năm tù

Hội đồng giám đốc thẩm nêu, cấp sơ thẩm và phúc thẩm chỉ phạt tiền 10 chủ doanh nghiệp trong đại án buôn lậu gần 200 triệu lít xăng dầu là “sai lầm trong việc áp dụng pháp luật”.

Theo đó, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao tuyên hủy một phần bản án phúc thẩm của TAND cấp cao tại TP.HCM và giữ nguyên quyết định tại bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Đồng Nai về tuyên phạt tù đối với 4 bị cáo Lê Thị Anh Thư, Lê Thanh Tú, Nguyễn Thanh Tân, Phạm Thị Hương.

Trước đó, khi xử sơ thẩm, TAND tỉnh Đồng Nai tuyên phạt Tú 5 năm tù, Tân 6 năm tù, Hương 3 năm tù, Thư 4 năm tù. Sau đó, các bị cáo kháng cáo thì được TAND cấp cao tại TP.HCM chuyển từ phạt tù sang phạt tiền.

Giao hồ sơ cấp sơ thẩm xét xử lại 6 bị cáo

Đối với 6 bị cáo Trần Huy Lập, Phạm Thị Cúc, Nguyễn Thanh Bình, Lê Hùng Phong, Nguyễn Thị Như Mỹ, Nguyễn Thăng Long, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao “hủy về phần đình chỉ xét xử phúc thẩm đối với 6 bị cáo, và một phần bản án sơ thẩm”, giao hồ sơ cho TAND tỉnh Đồng Nai xét xử sơ thẩm lại theo hướng không cho 6 bị cáo này áp dụng hình phạt chính là phạt tiền.

Bị cáo Phan Thanh Hữu, cầm đầu đường dây buôn lậu gần 200 triệu lít xăng dầu ở Đồng Nai bị tuyên 13 năm tù

Hội đồng giám đốc thẩm nhận định, 6 bị cáo Lập, Cúc, Phong, Mỹ, Bình, Long phạm tội theo khoản 4 điều 188 bộ luật Hình sự, khung hình phạt từ 12 – 20 năm tù, là tội phạm đặc biệt nghiêm trọng; có nhiều tình tiết giảm nhẹ nhưng không đủ điều kiện để áp dụng hình phạt tiền, nhưng tòa sơ thẩm vẫn “xử phạt tiền là sai lầm trong việc áp dụng pháp luật”.

Mặt khác, các bị cáo đều là chủ doanh nghiệp, có vai trò chính trong việc thỏa thuận mua bán xăng nhập lậu, nhưng tòa sơ thẩm lại áp dụng “hình phạt tiền là hình phạt chính”, trong khi đó những người giúp sức cho các bị cáo này (tức vai trò nhẹ hơn) thì lại bị áp dụng hình phạt tù. Như vậy, bản án sơ thẩm chưa đảm bảo nguyên tắc phân hóa, phân loại khi xử lý tội phạm có đồng phạm và không công bằng đối với các bị cáo khác thuộc nhóm giúp sức trong cùng vụ án.

Đối với 4 bị cáo còn lại, Hội đồng giám đốc thẩm cho rằng, TAND tỉnh Đồng Nai xử phạt Thư 4 năm tù, Tú 5 năm tù, Tân 6 năm tù và Hương 3 năm tù “đã là nhẹ và dưới mức thấp nhất của khung hình phạt”. Nhưng tòa phúc thẩm lại chuyển từ hình phạt tù sang hình phạt tiền (đối với loại tội phạm đặc biệt nghiêm trọng) “là có sai lầm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật”.

Các bị cáo đều là chủ doanh nghiệp, biết nguồn gốc xăng là nhập lậu nhưng vẫn bàn bạc, hứa hẹn việc mua bán; phạm tội trong một thời gian dài, có tổ chức; thu lợi bất chính lớn nên việc áp dụng hình phạt chính là phạt tiền là quá nhẹ, không có tác dụng răn đe, phòng ngừa chung.

“Mặt khác, TAND cấp cao tại TP.HCM vừa áp dụng hình phạt chính là phạt tiền đối với 4 bị cáo, vừa nhận định sau khi xét xử sơ thẩm bị cáo đã nộp phạt bổ sung 100 triệu đồng theo quyết định của bản án sơ thẩm dẫn đến việc áp dụng cả hình phạt chính và hình phạt bổ sung đều là phạt tiền là không đúng quy định”, quyết định của Hội đồng giám đốc thẩm nêu.

Tháng 4.2023, TAND cấp cao tại TP.HCM xử phúc thẩm đã giảm án cho bị cáo Phan Thanh Hữu (Giám đốc Công ty TNHH thương mại Phan Lê Hoàng Anh), cầm đầu đường dây buôn lậu gần 200 triệu lít xăng, từ 17 xuống 13 năm tù. Có vai trò tương đương, bị cáo Đào Ngọc Viễn (54 tuổi, Giám đốc Công ty TNHH Đại Dương Hải Phòng) cũng được giảm từ 16 xuống 15 năm tù. Trong vụ án còn có 72 đồng phạm khác.

Bản án xác định từ tháng 3.2020 – 2.2021, nhóm Hữu và Viễn đã dùng các tàu Pacific Ocean (trọng tải 3.000 tấn), Western Sea (5.000 tấn) vận chuyển 48 chuyến xăng lậu với tổng cộng hơn 198 triệu lít, trị giá gần 2.600 tỉ đồng về VN. Trong đó, nhóm này đã tiêu thụ hơn 197 triệu lít, thu lợi hàng trăm tỉ đồng, riêng bị cáo Hữu hưởng hơn 156 tỉ đồng…

Vụ án buôn lậu gần 200 triệu lít xăng dầu được xác định là giai đoạn 1 Chuyên án 920G, còn giai đoạn 2 vẫn đang ở giai đoạn điều tra, truy tố.