Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất giao UBND cấp xã thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) lần đầu sau khi bỏ cấp huyện.

Theo một lãnh đạo Bộ NN&MT, Bộ này đang tổ chức lấy ý kiến từ các bộ, ngành và địa phương đối với dự thảo Nghị định về phân cấp, phân định thẩm quyền quản lý đất đai theo mô hình chính quyền hai cấp.

Một điểm đáng chú ý trong dự thảo là đề xuất giao UBND cấp xã thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu.

Theo Dự thảo đề xuất, việc chuyển giao thẩm quyền này từ cấp huyện về cấp xã sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân, đặc biệt là khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa.

Hiện nay, không ít địa phương gặp khó khăn do phải phụ thuộc vào cấp huyện trong xử lý hồ sơ đất đai, khiến người dân phải đi lại nhiều lần, tốn thời gian và chi phí. Dự thảo đề xuất thêm thẩm quyền cho cấp xã trong quản lý đất đai. Ảnh: Vnn.
Dự thảo cũng đề xuất rút gọn quy trình thủ tục bằng cách giao thêm một số thẩm quyền cho cấp xã như: giao đất ở cho cá nhân, thực hiện một số bước trong đăng ký đất đai…

Theo đó, UBND cấp xã sẽ không phải xác nhận lại các nội dung như quy hoạch, tình trạng tranh chấp hay thời gian sử dụng đất ổn định – những việc mà thực tế xã đã đảm nhiệm và được pháp luật thừa nhận.

Bộ NN&MT cũng kiến nghị làm rõ vai trò và thẩm quyền của HĐND, UBND, Chủ tịch UBND xã và các cơ quan chuyên môn tại địa phương trong công tác quản lý đất đai, đặc biệt đối với các loại đất phức tạp như ao, hồ, đầm trải dài trên nhiều địa bàn.

Tuy nhiên, đề xuất này cần được xem xét kỹ lưỡng theo từng trường hợp. Với những thửa đất đã được Nhà nước giao hoặc cho thuê, việc cấp giấy chứng nhận chỉ là bước cuối trong quy trình, do đó hoàn toàn có thể giao cho cấp xã thực hiện để đảm bảo tính thống nhất.

Nhưng với đất chưa được đăng ký, việc cấp sổ đỏ đồng nghĩa với việc Nhà nước xác lập quyền sử dụng đất lần đầu, đòi hỏi quá trình thẩm định phải chặt chẽ về pháp lý và kỹ thuật.

Nếu thiếu cơ chế giám sát, nguy cơ phát sinh tiêu cực như hợp thức hóa đất lấn chiếm, sai lệch nguồn gốc đất hoặc tranh chấp là rất lớn.

Vì vậy, việc phân cấp phải đi đôi với quy định rõ ràng về trách nhiệm, quyền hạn của cấp xã và thiết lập hệ thống kiểm tra, giám sát hiệu quả từ cấp trên.

Đây là yếu tố quan trọng nhằm đảm bảo quá trình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại cấp xã diễn ra minh bạch, hiệu quả và đúng pháp luật.