Từ ngày 1/1/2027, bác sĩ sẽ trở thành lực lượng đầu tiên trong ngành y tế phải trải qua kỳ thi đánh giá năng lực hành nghề theo quy định của Luật Khám bệnh, chữa bệnh sửa đổi. Thông tin này được Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan công bố trong buổi lễ bổ nhiệm 33 ủy viên Hội đồng Y khoa Quốc gia, tổ chức ngày 26/6.

Việt Nam bắt đầu kiểm tra năng lực hành nghề y từ năm 2027

Việc triển khai kiểm tra đánh giá năng lực hành nghề là bước tiến quan trọng nhằm chuẩn hóa chất lượng nguồn nhân lực y tế. Theo Bộ trưởng Y tế, Hội đồng Y khoa Quốc gia sẽ chịu trách nhiệm tổ chức kỳ kiểm tra này một cách độc lập, khách quan, theo chuẩn quốc tế. Đây là lần đầu tiên Việt Nam áp dụng hình thức thi đánh giá để cấp phép hành nghề trong lĩnh vực khám chữa bệnh, tương tự như nhiều quốc gia tiên tiến trong khu vực như Thái Lan, Singapore, Campuchia và Lào.

Luật Khám bệnh, chữa bệnh (có hiệu lực từ năm 2023) quy định rõ: để được hành nghề, bác sĩ và các chức danh liên quan không chỉ cần bằng tốt nghiệp chuyên ngành mà còn phải vượt qua kỳ thi đánh giá năng lực do Hội đồng Y khoa Quốc gia tổ chức.
Thành viên Hội đồng Y khoa Quốc gia
Bức tranh tổng thể về đào tạo nhân lực y tế tại Việt Nam

Theo thống kê từ Bộ Y tế, đến cuối năm 2024, cả nước có tổng cộng 214 cơ sở đào tạo nhân lực y tế, trong đó có 66 cơ sở giáo dục đại học. Cụ thể:

34 trường đào tạo bác sĩ y khoa;
18 trường đào tạo bác sĩ răng – hàm – mặt;
13 cơ sở đào tạo bác sĩ y học cổ truyền;
10 đơn vị đào tạo bác sĩ y học dự phòng.

Trong số này, Bộ Y tế trực tiếp quản lý 22 trường và viện. Dự kiến, số lượng bác sĩ tốt nghiệp trong năm 2024 đạt khoảng 12.000 người.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc thiếu cơ chế kiểm định đầu ra thống nhất đã dẫn đến sự chênh lệch lớn về chất lượng đào tạo giữa các trường. Việc thành lập Hội đồng Y khoa Quốc gia và triển khai kỳ thi đánh giá năng lực được kỳ vọng sẽ cải thiện thực trạng này.

Vai trò của Hội đồng Y khoa Quốc gia và lộ trình triển khai

Hội đồng Y khoa Quốc gia hiện có 33 ủy viên, do Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn làm Chủ tịch. Hội đồng có nhiệm vụ chính là xây dựng hệ thống kiểm định, biên soạn ngân hàng câu hỏi, phần mềm quản lý kỳ thi, tổ chức kỳ thi sát hạch, đồng thời ban hành quy trình đánh giá chuẩn hóa.

Lộ trình tổ chức kỳ thi đánh giá năng lực hành nghề y tế được quy định như sau:

Từ ngày 1/1/2027: áp dụng với bác sĩ;
Từ ngày 1/1/2028: áp dụng với y sĩ, điều dưỡng, hộ sinh;
Từ ngày 1/1/2029: áp dụng với kỹ thuật viên y học, dinh dưỡng lâm sàng, cấp cứu viên ngoại viện và chuyên gia tâm lý lâm sàng.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan khẳng định: “Hội đồng Y khoa Quốc gia là cơ quan đánh giá độc lập, nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy tại các cơ sở đào tạo y khoa, chuẩn hóa đầu ra và ngăn chặn tình trạng đào tạo tràn lan kém chất lượng. Chỉ những người thật sự đủ năng lực và đạo đức nghề nghiệp mới được cấp phép hành nghề.”

Cần gấp rút chuẩn bị cho kỳ thi đầu tiên

GS.TS Trần Diệp Tuấn, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Y Dược TP.HCM, đồng thời là thành viên Hội đồng Y khoa Quốc gia, cho biết: chỉ còn khoảng 1,5 năm để chuẩn bị cho kỳ thi đầu tiên vào năm 2027. Việc chuẩn bị không chỉ bao gồm xây dựng ngân hàng câu hỏi và bộ công cụ kiểm tra, mà còn phải hoàn thiện phần mềm quản lý đề thi, tổ chức thi, và hệ thống hóa quy trình đánh giá.

Ông cho rằng cần một hệ thống công nghệ thông tin hiện đại để đảm bảo kỳ thi diễn ra nghiêm túc, minh bạch, đồng thời đáp ứng được tiêu chuẩn quốc tế.

Kỳ vọng về một hệ thống hành nghề y tế chuyên nghiệp và chuẩn hóaViệc triển khai kỳ thi đánh giá năng lực hành nghề khám chữa bệnh tại Việt Nam là một cột mốc quan trọng trong hành trình cải cách hệ thống y tế. Qua đó, không chỉ bảo vệ quyền lợi của người bệnh, mà còn góp phần nâng cao uy tín và năng lực cạnh tranh của đội ngũ y tế Việt Nam trên trường quốc tế.